Regionale ontwikkeling
De regionale Programmering Werklocaties (RPW) als afwegingskader
In het RPW Arnhem-Nijmegen 2021-2024 is geconstateerd dat er in de periode tot 2030 behoefte is aan 120 ha extra ruimte op bedrijventerreinen. De gemeenten in de regio hebben in het RPW afgesproken dat deze additionele ontwikkelruimte in twee tranches wordt toebedeeld aan de meest kansrijke plannen. Voorjaar 2021 heeft Nijmegen in het kader van de RPW 1 e tranche een plan ingediend voor de ontwikkeling van circa 30 ha bedrijventerreinen voor de locatie de Grift. In de zomer 2021 heeft er besluitvorming plaatsgevonden met betrekking tot alle ingediende verzoeken. Tijdens de vergadering van het Bestuurlijk Overleg Regionaal Programma Werklocaties (RPW) op 9 juni 2021 heeft dan ook de voltallige vergadering ingestemd met het advies voor de verdeling van de ontwikkelingsruimte voor bedrijventerreinen in de regio op grond van het RPW 2021-2024: "Verdeling ontwikkelingsruimte werklocaties 1e tranche".
Aan zes gemeenten is 90 ha ontwikkelruimte voor bedrijven toebedeeld (Gemeente Duiven, Lingewaard, Nijmegen, Montferland, Wijchen en Zevenaar). Hiervan is circa 56 ha voor regionale bedrijvigheid en circa 35 ha voor XXL logistiek. Nijmegen is gehonoreerd voor 8,4 ha regionale bedrijvigheid en maximaal 15 ha XXL logistiek. Alle ha moeten op de locatie de Grift worden uitgegeven.
Uitgifte bedrijventerrein Nijmegen
Voor uitgifte van bedrijventerreinen in Nijmegen zijn de volgende terreinen in beeld:
- Mercuriuspark;
- De Grift;
- Winkelsteeg;
- Bijsterhuizen.
Winkelsteeg
Inzet van de Ontwikkelvisie Winkelsteeg is een groei van het aantal arbeidsplaatsen in Winkelsteeg. Om dit doel te bereiken, wordt ruimte geboden aan bestaande en nieuwe bedrijvigheid. Deze dienen te passen bij de kwaliteiten van het gebied en samen te gaan met de huisvestigingsopgave. Winkelsteeg transformeert naar een gemengd stedelijk gebied met een mix van wonen, werken en voorzieningen. Ook Winkelsteeg zal een bijdrage gaan leveren aan versterking van de groei van het aantal arbeidsplaatsen in de stad. Uitgangspunt in de Ontwikkelvisie Winkelsteeg is behoud van de bestaande bedrijvigheid waar mogelijk en het bieden van een helder perspectief voor nieuwe ontwikkelingen.
Door de hogere bebouwingsdichtheid voorziet de opgave Winkelsteeg in veel gevallen in een gebiedsontwikkeling met meervoudig ruimtegebruik. Bedrijvigheid zal daarmee deels in plinten van woongebouwen of nabij woongebieden gerealiseerd worden. Dit stelt op die locaties beperkingen aan de omvang en het type bedrijvigheid dat gehuisvest kan worden. In de uitontwikkeling van de gebieden wordt nadrukkelijk bij deze complexiteit stilgestaan en worden ontwikkelaars uitgedaagd om met realiseerbare plannen te komen. Een deel van de opgave van Winkelsteeg zal naast het gemeentelijke deel van de ontwikkeling, door middel van faciliterend grondbeleid tot stand komen. Dat betekent dat een deel van de economische opgave ook op deze locaties gerealiseerd zal moeten worden. In de te maken anterieure afspraken wordt hierop ingespeeld.
Als gevolg van de huidige problematiek rondom netcongestie is er vooralsnog geen mogelijkheid om een stroomaansluiting te krijgen voor bedrijvigheid. Daarmee is voor de uitgifte van bedrijfsmeters in Winkelsteeg er rekening mee gehouden dat voor solitaire bedrijfsunits / uitgiftes er tot 2029 geen uitgifte kan plaatsvinden. Dit zet daarmee een rem op de invulling van de economische opgave. Voor kleinschalige bedrijfsruimtes in bijvoorbeeld plinten is de inzet om tot (tijdelijke) oplossingen te komen, waarmee deze functies de komende jaren wel gerealiseerd kunnen worden.
Bedrijvigheid en wonen kunnen op veel plaatsen op dezelfde footprint gerealiseerd worden. Daarmee is het lastig de opgave Winkelsteeg uit te drukken in een uitbreiding van x-ha bedrijvigheid. Voor Winkelsteeg is de opgave beter uit te drukken in vierkante meters bruto vloer oppervlak (BVO). Het verwachte werkprogramma in de gebiedsontwikkeling Winkelsteeg op basis van de gemeentelijke grondexploitatie en getekende anterieure overeenkomsten is als volgt onderverdeeld:
- Smart Industry 60.000 m2 bvo (nadruk op kantoorruimtes)
- Light Industry 77.000 m2 bvo
- Stadsdistributie 30.000 m2 bvo
- Consumentverzorgende dienstverlening 27.000 m2 bvo
In Nijmegen hebben historisch gezien grote kavels bijna de helft van de uitgifte bepaald
Veel van deze grote kavels zijn uitgegeven op de locatie Bijsterhuizen. Op Bijsterhuizen zijn we nagenoeg uitverkocht. Het college heeft mede hierom in het voorjaar 2020 de gebiedsvisie De Grift vastgesteld. Voor De Grift is vervolgens een marktverkenning opgesteld welke rekening houdt met een deel logistiek, een deel klassiek gemengd en ruimte voor eventuele bedrijfsverplaatsingen vanuit elders in de stad of Winkelsteeg. In 2021 is dan ook de planvoorbereiding gestart voor het bestemmingsplan de Grift. In september 2023 heeft de gemeenteraad het bestemmingsplan voor de uitbreiding van de Grift vastgesteld. Op De Grift kan nog circa 30 ha worden uitgegeven. De verwachting is dat circa 23 ha uitgegeven zal worden aan bedrijven met een perceeloppervlak van 0,5 tot circa 6 ha.
Uitgifte 2024
De uitgifte voor 2024 is bepaald op basis van de kennis van december 2024 met betrekking tot getekende overeenkomsten, respectievelijk de aktepasseringen. Dit resulteert in een uitgifte van totaal ca. 3700 m2 locatie Mercuriuspark.
Figuur: Verwachte en gerealiseerde uitgifte 2021- 2024
Ontwikkelingen en meerjaren prognose
De bestemmingsplannen Winkelsteeg en De Grift zijn in 2023 door de raad vastgesteld. Met de integrale gebiedsontwikkeling van Winkelsteeg waar bedrijvigheid en wonen samen gaan is het lastig om voor de stad een meerjarenprognose af te geven zoals we dat in voorgaande jaren hebben gedaan.
Locatie Mercuriuspark kent nog 2,5 ha uitgeefbaar terrein. Deze zijn gepland voor uitgifte in 2025. Een eerste uitgifte van de Grift wordt verwacht medio 2026. We verwachten dat voor de Grift vanaf 2026 het uitgifte gemiddelde rond de 4,3 ha per jaar uit zal komen. Het handhaven van het gemiddelde van 4,3 ha per jaar vanaf 2026 achten wij nog steeds een reëel uitgangspunt.
Bedrijventerrein De Grift
De Grift maakt deel uit van de totaalvisie Knoop 38, logistieke Corridor A15
Doel is om het internationale vestigingsklimaat te stimuleren en banen te creëren. Dit door middel van een multi-modaal vervoersysteem met als speerpunt het Railterminal Gelderland (RTG) en duurzame bedrijventerreinen. Deze moeten goed ingebed worden in het landschap met aandacht voor duurzame energie en ruimtelijke kwaliteit. De gemeenten Nijmegen en Overbetuwe en de provincie werken samen aan een goede bereikbaarheid.
Figuur: Impressie knoop 38
We zetten in op een duurzame De Grift, natuurinclusief bouwen en het creëren van extra arbeidsplaatsen
Als gevolg van netcongestie zal er tot zeker 20230 geen stroom geleverd kunnen worden voor de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen. Netcongestie heeft dan ook impact op de ontwikkeling van de Grift. In 2024 is opdracht verstrekt aan een extern adviesbureau om de kansen te verkennen voor een off-grid scenario. Met inzet van wind- en zonne energie een netonafhankelijke ontwikkeling van het bedrijventerrein. Deze verkenning zetten we in 2025 door en bouwen we aan een zogeheten Energy service company (Esco). We proberen op deze wijze de vertraging in uitgifte van bedrijfskavels zo klein mogelijk te laten zijn en kunnen zo ook maximaal inzetten op de ambitie voor een duurzame de Grift.
Naast de ontwikkeling van nieuwe bedrijvigheid komen we in 2025 samen met provincie en de gemeente Overbetuwe met aangepaste voorstellen voor de aanpak van de infrastructuur Griftdijk/Afslag 38. Tevens zetten we in op het creëren van extra arbeidsplaatsen en is er aandacht voor Natuurinclusief bouwen . Het bestemmingsplan voor de uitbreiding van De Grift is in september 2023 door de gemeenteraad vastgesteld. Er loopt nog een beroepsprocedure bij de Raad van State.
Voor de bestaande bedrijvigheid Stationsstraat en Rietgraaf is in 2022 het bestemmingsplan in procedure gebracht bedoelt voor planactualisatie. Ook hier wachten we nog op de afhandeling van een beroepsprocedure Raad van State. Met het coalitieakkoord 2022 is € 3,8 mln. vrijgemaakt voor revitalisering van de bestaande bedrijventerreinen Stationsstraat/Rietgraaf. In 2023 en 2024 zijn we inventariserende gesprekken met ondernemers gestart. De ondernemers in de Waalsprong zijn minder goed georganiseerd dan elders in de stad. Via contacten met het Economisch collectief Nijmegen proberen we dit in 2025 te verbeteren. Voor bestaande bedrijven bestaat de mogelijkheid voor verkenningen inzake bedrijfsverplaatsing of uitbreiding binnen mogelijkheden van de locaties de Grift en Stationsstraat.
Samengevat
De uitgifte van bedrijfsterreinen is in 2024 met slechts 3700 m2 beneden de prognose verlopen. Voor 2025 verwachten we dat alleen de kavels op locatie Mercuriuspark verkocht worden. Het betreft dan ruim 2 ha. Met de onzekerheid van de Raad van State procedure voor de Grift gaan we in de grondexploitatie de Grift uit van de verkoop van de eerste kavels medio 2026. Vanaf dat jaar verwachten we dat de uitgifte bedrijventerrein rond het gemiddelde van 4,3 ha per jaar uit zal komen.