Uit de actualisatie van het verwachte financiële resultaat van met name de grote grondexploitaties volgt dat er bij al deze projecten sprake is van een toename van de verwachte plankosten. Ook in de afgelopen jaren is vaker gemeld dat er sprake was van een toename van de plankosten.
De toename van de verwachte plankosten kent met name dit jaar meerdere oorzaken:
- De verwachting is dat er de komende jaren relatief meer gebruik moet worden gemaakt van het inhuren van personeel om vacatures in te vullen en de projecten te kunnen realiseren. Dit leidt tot hogere kosten, die (meer dan de afgelopen jaren) ten laste van de projecten worden gebracht.
- De druk op voortgang in de projecten zorgt er voor dat beleidsinzet, die regulier uit programmagelden worden bekostigd, onvoldoende is en voor projecten wordt ingehuurd en tevens ten laste van het project wordt gebracht.
- In algemene zin is er mede als gevolg van onder andere het dossier stikstof, netcongestie, toenemende behoefte aan participatie, subsidies en daarbij behorende verantwoording en grotere complexiteit van binnenstedelijk bouwen, behoefte aan meer inzet. Bij langjarige grootschalige gebiedsontwikkelingen is het op voorhand ramen van al deze plankosten lastig. Vertraging in de uitvoering van projecten leidt daarnaast ook tot extra plankosten, omdat de inzet veelal niet zondermeer afgeschaald kan worden.
Om voldoende grip te houden op de plankosten in de grondexploitaties wordt vanaf 2026 weer het urenschrijven ingevoerd. Daarmee ontstaat naar verwachting meer inzicht en grip op de omvang en allocatie van kosten. Het op een deugdelijke wijze ramen van de plankosten, blijft daarnaast een punt van aandacht.