Nijmegen heeft een fijnmazig netwerk aan winkelcentra en diverse buurt- en wijkcentra. Het streven is handhaving dan wel versterking van deze evenwichtig opgebouwde voorzieningenstructuur. Met de realisatie van het wijkwinkelcentrum in Hof van Holland is een nog ontbrekende schakel in de winkelstructuur voor de dagelijkse boodschap in Nijmegen-Noord ingevuld. Tegelijkertijd willen we in blijven spelen op nieuwe retailontwikkelingen.
Dukenburg
In het kader van de vastgestelde winkelstructuur voor Dukenburg is een aantal jaren geleden winkelcentrum Meijhorst vernieuwd. Daar naast is de planvorming voor de transformatie van winkelcentrum Dukenburg en omgeving opgepakt en is een bestemmingsplan voor winkelcentrum Weezenhof vastgesteld.
Voor winkelcentrum Weezenhof geldt dat in 2023 een bestemmingsplan is vastgesteld dat vernieuwing van het winkelcentrum mogelijk moet maken. Tegen de vaststelling is door de Belangenvereniging Weezenhof beroep ingesteld bij de Raad van State. In 2024 heeft de gemeente naar aanleiding van het beroep een herstelbesluit genomen om tegemoet. Het wachten is op behandeling van het beroep door de Raad van State.
In opdracht van de vereniging van eigenaren van het winkelcentrum Dukenburg en in nauwe samenwerking met de gemeente, werkt BPD-Giesbers aan uitwerking van de plannen. In het kader daarvan hebben is eind 2024 een samenwerkingsovereenkomst tussen deze partijen vastgesteld, met als doel om in 2025 te komen tot een anterieure overeenkomst. Eerder in 2024 kregen de gemeente, NS, Prorail en provincie al overeenstemming over de herinrichting van de OV-knoop en de kostenverdeling. Deze afspraak wordt in 2025 in een brief vastgelegd.
In het kader van de transformatie is verplaatsing van de bibliotheek noodzakelijk. De gesprekken daarover zijn ook opgestart.
In april 2024 is verder aanvullend aan eerdere subsidie vanuit het mobiliteitsfonds WBI-subsidie verworven.
Binnenstad
Nijmegen heeft een compacte binnenstad, waarin meerdere gebieden te onderscheiden zijn
Een A1-kernwinkelgebied, waar vooral de ketens en filiaalbedrijven gevestigd zijn. Om dat A1-gebied liggen de ringstraten waar vooral bijzondere kleinere mkb-bedrijven gesitueerd zijn, met vaak een typisch Nijmeegs karakter. De grote diversiteit aan winkels hebben we te danken aan deze ringstraten. De horeca (restaurants en cafés) is vooral geconcentreerd in de horeca-accentgebieden, verspreid over de binnenstad. In de ringstraten treffen we veel nieuwe lichte horeca-concepten (lunchrooms, koffiebarretjes, ijssalons) aan. Leegstand is in de Nijmeegse binnenstad (in vergelijking met benchmark steden) op gezond niveau en betreft vooral frictieleegstand.
De binnenstad kan rekenen op grote bezoekersaantallen
De trend dat bezoekers steeds meer naar de binnenstad komen om iets te beleven lijkt door te zetten. Daarnaast verandert het consumentengedrag en daarmee het marktperspectief voor fysieke winkels. Met name branches die sterk online-gevoelig zijn kenden een flinke verschraling van het winkelbestand. Tegelijk zien we dat multifunctionele binnensteden (zoals Nijmegen) het goed doen. Nijmegen groeit en daarmee groeit de behoefte aan voorzieningen en bedrijven voor inwoners en bezoekers aan de binnenstad.
Met name de horecasector zit in de lift, waarbij een opkomst van belevingsconcepten te zien is. Naast horeca worden sectoren als cultuur, evenementen, attracties & entertainment, sport & recreatie en wellness steeds belangrijker. Door het multifunctionele karakter van de Nijmeegse binnenstad zal de detailhandelsmarkt daarnaast belangrijk blijven.
De binnenstad is de derde werklocatie van de stad
De binnenstad is een belangrijke banenmotor: bijna 15% van het aantal banen in de stad is te vinden in de binnenstad, en dat zijn met name ISCO 1- en 2-functies. Dat het transformatieproces van “place to buy” naar “place to meet” gaande is zien we ook terug in de ontwikkeling van banen. Sinds 2016 zijn er meer mensen werkzaam in de horeca dan in de detailhandel. Ontwikkelingen in (internationale) studentenaantallen kunnen een uitdaging gaan vormen voor het personeelsaanbod in de binnenstad, evenals de algemene krapte op de arbeidsmarkt.
We blijven investeren in de binnenstad
We willen in de binnenstad ruimte bieden voor de groei van deze sectoren. Het blijven investeren in de binnenstad moet uiteindelijk resulteren in het blijvend aantrekken van bezoekers en daarmee zorgen voor bestedingen en dus behoud en groei van de werkgelegenheid. Mede door de verdichtingsopgave (woonopgave) zal het de komende jaren alleen maar drukker worden in de binnenstad. Een goede balans vinden tussen leefbaarheid en levendigheid in de binnenstad is daarom een van de grootste opgaven zodat er een prettig verblijfs- én ondernemersklimaat heerst voor bewoners, ondernemers en bezoekers.
Hartje Nijmegen (voorheen: Actieplan Binnenstad)
Sinds 2021, na de coronapandemie, voeren we met Hartje Nijmegen projecten uit met en voor de stad. De opzet van Hartje Nijmegen is om op een mooie en toegankelijke manier via projecten de binnenstad aantrekkelijker, bruisender, groener, levendiger en schoner te maken. Ideeën voor projecten worden in de stad opgehaald. Hieruit blijkt bijvoorbeeld dat mensen vergroening, duurzaamheid en de functie van de stad als winkel- en ontmoetingsplaats belangrijk vinden. De projecten vertalen deze wens in concrete korte termijn acties, waardoor Hartje Nijmegen inspeelt op de actualiteit.
Om het actueel te houden, worden elke twee jaar nieuwe projecten opgehaald. In 2021-2022 zijn er 46 projecten opgenomen, in 2023-2024 nog eens 18. We halen nu (begin 2025) ideeën op voor projecten in 2025-2026. De projecten sluiten aan op de Koers voor de Binnenstad (2024) die aangeeft hoe de binnenstad eruit moet zien over 10 jaar.
Belangrijkste uitdagingen
Drie jaar na einde van de maatregelen ter bestrijding van de coronapandemie kunnen we voorzichtig eerste conclusies trekken. In de coronaperiode is de leegstand landelijk en in binnensteden gedaald, waar er juist stijging verwacht werd. Steunmaatregelen van de overheid droegen hieraan bij. Wel bleef het aantal winkels dalen. De panden van stoppende winkels hebben vooral een andere functie gekregen, zoals wonen, kantoren of horeca. Tegelijkertijd is een faillissementsgolf nog niet volledig afgewend. Juist nu, drie jaar later, wordt zowel in detailhandel, horeca als de entertainmentsector duidelijk hoe het met de schulden van ondernemingen staat. Veel horecaondernemingen hebben tijdens de pandemie leningen afgesloten om het hoofd boven water te houden, en moeten deze schulden nu aflossen. Het effect hiervan zal de komende tijd duidelijk worden.
Op het gebied van leegstand functioneert Nijmegen substantieel beter dan vergelijkbare binnensteden. Zo beweegt het verhuurbaar leegstandspercentage rond een gezond frictieniveau. Wel zien we een kwalitatieve opgave: er is sprake van een mismatch tussen vraag en aanbod. Er is een behoefte aan middelgrote tot grote units, waar de leegstand kleinschalig is. Met het plan van aanpak leegstand zetten we in op blijvende aanpak van leegstaande panden. Door de binnenstad compact te houden en voorzichtig om te gaan met het toevoegen van commerciële meters aan de binnenstad zelf of in de randgebieden (Stationsomgeving) kan leegstand worden voorkomen.
Daarnaast zien we dat de vraag naar ruimtes voor werken verandert, deels door de veranderende functie van de binnenstad (als ontmoetings- en belevingsplek). Er is meer behoefte aan belevingsconcepten en ruimte voor circulaire economie en ambachten. Aan de kant van kennisintensieve beroepen is er een grotere vraag naar flexibele, kwalitatieve kantoorruimtes en coworking-locaties. Bij de gebiedsontwikkelingen is het belangrijk hier ruimte voor mee te nemen.